JOSEON

 Joseon Hanedanlığı Dönemi

(1392-1910)

General Yi Seong-gye 1392 yılında  Goryeo Hanedanı’nı devirdi. Yerine Joseon Hanedanı’nı kurdu.  İlk önce modern Kore’nin bulunduğu yerde idi. Fakat daha sonra sınırları kuzeydeki Yalu ve Tumen Nehirlerine kadar uzadı.

En uzun Konfüçyüsçü hükümdarlığın yaşandığı hanedanlıktır. Yeni Konfüçyüsçülüğün ortak din olarak kabul edilmesi ile  Budizm son buldu. Şamanizm ve ardından Hristiyanlık yasaklandı. Din ve eğitimde Konfüçyüsçülük esas alındı. Bunun sonucunda ise Konfüçyüs devleti modeline oluştu. Esas amaç bu dönemde entelektüel alanda çeşitlilik veya yaratıcılık oluşturulmaması idi.

Ne yazık ki, 1592 ve 1598 yılları arasındaki  Japon istilalarından sonra zayıfladı. Sonra da  1636 yılında Mançu’nun egemenliği altına girdi. Özellikle  1592 ve 1598 yıllarında Japonya’nın  büyük istilaları ile güçsüz  kaldı. Beş yüz yaşındaki hanedanlık  1910 yılında Japonya’ya   ilhak edildi.

Joseon Krallığı ile başlayan Güney Kore’nin tarihini aşağıdaki harita oldukça güzel özetlemiş.

Kore Yarımadası Tarihi Harita

Joseon döneminde, modern Kore’nin sahip olduğu birçok görgü kuralı, kültürel normlar, güncel sorunlara toplumsal duruş ve Kore dili ile geleneksel düşünce yapısı ortaya çıktı.

Joseon Döneminde Bilim ve Teknolojinin Gelişimi

Hanedanlık zamanında bilim ve teknolojide önemli gelişmeler olmuştur. Bunlar;  Jagyeongnu (su saati), Angbuilgu (güneş saati) ve Honcheonui (usturlap küre)  ve yağmurölçer icat edilmiştir.

Yıldız Haritası, Çin’in Shoushili takvimi ve Arabistan’ın İslami takvimi esas alınıp Chiljeongsan yapılmıştır.

1443’te  Kral Sejong’un  desteği ile Muhteşem Korece Alfabesi olan Han’gǔl  icad edildi. Ayrıca bu kral döneminde sekiz matbaa projesi gerçekleştirildi.

Bunların yanı sıra tıp kitabı ve  tıp ansiklopedisi de  yayımlanmıştır.

Joseon’un Dış İlişkileri

Joseon Döneminde uluslararası ilişkilere mesafeli davranıldı. Sadece Çin ve kısmen de Japonya ile politika sürdürüldü.

Çin’in Ming Hanedanlığıyla dostane ilişkiler yürütürken, hanedanlık ekonomi ve kültürünü de canlı tutmuştur. Ayrıca Japonya’nın isteği ile üç limanı açarak belli bir bölgede ticarete izin vermiştir.

Joseon Döneminde El Sanatı Becerilerinin Gelişmesi

Bu dönemin temsil ürününden biri seramik olmuştur. Özellikle Kraliyet sarayında ve devlet dairelerinde yaygın olarak kullanılmıştır.

Joseon porselenleri, Goryeo’nın geleneğini takip ederek yapılmıştır. Sade ve yalın tarzıyla üst kesim halkın kullanımına sunulmuştur.

Özellikle en çok bilinen türü seladon sırlı seramiklerdir. Çin’de kutsal sayılan yeşim taşının rengi ve inanç kültürüyle harmanlanarak üretilmiştir. Hatta Kore’de önemli etkileri olan Konfüçyanizm öğretisi seladon seramiklerinin üretimine de yansımıştır. Öğretinin etkisiyle daha yalın olan seladon seramikler özellikle saray halkı tarafından tercih edilmekteydi. Zaman içerisinde seramik üretimi Çin porselenlerinin ticaretine, Kore’de ise endüstriye dönüşümünü sağladı.

En meşhur Kore seramikleri Goryeo ve Joseon Hanedanlık dönemlerine ait  olup  halen devam etmektedir.

Joseon Döneminde Halk Kültürünün Gelişimi

Ticaret ve sanayi hızlı gelişmiştir. Eğitime önem verilerek Seodang (köy okulu) eğitimi yaygınlaştırılmıştır. Ayrıca Hangıl ile yazılan romanların sayıları artırılmıştır.